Czy i kiedy można odzyskać zaliczkę i zadatek w umowach?

Zaliczka to część wynagrodzenia, którą strona umowy płaci drugiej stronie przed wykonaniem świadczenia lub świadczeń opisanych w umowie, przeważnie na poczet przyszłego rozliczenia. Zadatek natomiast jest formą zabezpieczenia wykonania umowy i stanowi element o charakterze sankcyjnym, mającym na celu zmuszenie stron do jej spełnienia. W przypadku niewykonania umowy przez jedną ze stron, druga strona może zatrzymać zadatek lub domagać się zwrotu podwójnej jego wartości. Zasadniczo, zaliczka może być odzyskana w razie niewykonania umowy przez obie strony, natomiast zadatek tylko w określonych sytuacjach.

Sytuacje, w których można odzyskać zaliczkę

Odzyskanie zaliczki jest możliwe w sytuacji, gdy wykonanie umowy nie nastąpi z przyczyn leżących po stronie drugiej strony umowy. Wówczas osoba, która wpłaciła zaliczkę, ma prawo żądać jej zwrotu. Jeśli jednak strona wpłacająca zaliczkę odstąpi od umowy bez uzasadnionej przyczyny, druga strona może zatrzymać całą kwotę wpłaconej zaliczki. Odzyskanie zaliczki może nastąpić również w przypadku niewykonania przez obie strony umowy, ale tylko na zasadach wynikających z przepisów Kodeksu cywilnego oraz wyroków sądowych.

Kiedy można odzyskać zadatek i jakie są konsekwencje?

Zadatek można odzyskać wówczas, gdy to druga strona nie wywiąże się ze swoich zobowiązań wynikających z umowy, a strona wpłacająca zadatek wykona swoje świadczenie lub będzie gotowa je wykonać. W takiej sytuacji osoba wpłacająca zadatek może żądać zwrotu podwójnej jego wartości od drugiej strony. Konsekwencją niewywiązania się przez stronę umowy jest utrata prawa do zwrotu zadatku oraz ewentualne roszczenia odszkodowawcze. Należy jednak pamiętać, że możliwość odzyskania zadatku jest ściśle uzależniona od treści umowy oraz przepisów prawa cywilnego. W razie wątpliwości warto skonsultować się ze specjalistami. Przykładowo, jeśli zadatek dotyczy wynajmu mieszkania fachowej porady udzieli radca prawny specjalizujący się w nieruchomościach.